Balıkesir'in Karesi ilçesinde 24 Aralık tarihinde bir patlayıcı fabrikasında meydana gelen ve 12 işçinin hayatını kaybetmesine, 7 işçinin ise yaralanmasına neden olan patlama sonrası TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Güney İlleri Şube Başkanı Çiğdem Eroğlu, yazılı bir açıklama yaptı. Eroğlu, "Önlenebilir her ölüm cinayettir!" diyerek endüstriyel tesislerde güvenlik denetimlerinin önemine dikkat çekti.
"Proses Güvenliği Öncelikli Olmalı"
Kimya Mühendisleri Odası, açıklamasında, endüstriyel tesislerde proses güvenliğinin öncelikli olarak ele alınması ve düzenli denetimlerin hayati önem taşıdığını belirtti. Açıklamada, patlama riski taşıyan işletmelerin SEVESO Yönetmeliği kapsamında alt ve üst seviye sınıflara ayrıldığı, ZSR A.Ş.’nin ise üst seviyeli kuruluş statüsünde olduğu ifade edildi.
Fabrikada Neler Üretiliyor?
Patlama yaşanan ZSR A.Ş., 468.924 m² açık ve 18.713 m² kapalı alanda faaliyet gösteriyor. İşletmede madencilik ve benzer alanlarda kullanılan yemlemeye duyarlı emülsiyon patlayıcılar, kapsüle duyarlı patlayıcılar, ANFO adı verilen sivil patlayıcılar ile av fişeği ve kuru sıkı ses mermisi üretiliyor.
Patlama Teknik Sebeplerden Mi Kaynaklandı?
Kimya Mühendisleri Odası, patlamanın teknik nedenlerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Basınç altında işlem gören kimyasallar, statik elektrik deşarjı, uygun olmayan ekipman kullanımı gibi faktörlerin bu tür kazalarda etkili olabileceği belirtildi. Yetkililerin, kazaya ilişkin hazırlanan güvenlik raporlarını hızlıca değerlendirmesi gerektiği vurgulandı.
Yükümlülükler Yerine Getirilmiş Mi?
ZSR A.Ş.’nin web sitesinde yayınlanan bilgilere göre, işletmenin Büyük Kaza Önleme Politika Belgesi hazırladığı ve SEVESO Yönetmeliği’ne uygun çalıştığı görülüyor. Ancak, böyle bir kazanın yaşanmış olması, güvenlik raporlarının doğruluğu ve denetimlerin yeterliliği konusunda soru işaretleri yaratıyor.
Sorulması Gereken Sorular
Kimya Mühendisleri Odası, kazanın ardından şu soruların yanıtlanmasını talep etti:
Daha önce yaşanan patlamalar sonrası hangi denetimler yapıldı?
Güvenlik raporundaki risk analizleri yeterince incelendi mi?
Elektrikli ekipmanların periyodik muayeneleri kim tarafından denetlendi?
İşveren, çalışanlara uygun koruyucu ekipman sağladı mı?
Öneriler ve Talepler
Kimya Mühendisleri Odası, patlamaların önlenmesi için şu önerilerde bulundu:
Kimya mühendislerinin sorumlu müdür olarak atanması zorunlu hale getirilmeli.
Risk analizlerinin ve güvenlik raporlarının yetkin iş müfettişleri tarafından doğrulanması sağlanmalı.
Patlamadan Korunma Dokümanlarının hazırlanması yetkisinin kimya mühendislerine verilmesi için düzenlemeler yapılmalı.
OSB’lerle riskli işletmelerin denetimi için iş birliği protokolleri oluşturulmalı.
Sürecin Takipçisi Olacağız
Kimya Mühendisleri Odası, patlamanın teknik ve hukuki süreçlerinin takipçisi olacaklarını belirterek, kamuoyunu bilgilendirme ve denetim süreçlerinde yer alma konusunda kararlılıklarını ifade etti.
"Denetimler Şeffaf ve Etkin Olmalı"
Eroğlu, kimyasal ve patlayıcı madde işleyen işletmelerin ulusal ve uluslararası standartlara uygun şekilde denetlenmesi gerektiğini vurguladı. TMMOB Kimya Mühendisleri Odası, tüm organize sanayi bölgeleriyle iş birliğine açık olduklarını bir kez daha dile getirdi.