Yaşar Kemal, bir röportajında yolların çamurlu olduğu bir dönemde sanayileşmeyi ve Çukurova’daki değişimi şöyle anlatmıştı:
“Eskiden Adana sokaklarından kocaman, insan boyunda tekerlekleri olan, manda koşulu yük arabalarından geçilmezdi. Çamura batmış koskocaman tekerlekli arabaları kara, dev gibi mandalar, bir masal dünyasından çıkmış gibi çamur deryası sokaklarda çekerlerdi. Üstünde bir tepe gibi pamuk hararları… Çırçır fabrikalarının hışırtıları ortalığı doldururdu. Kulakları sağır edercesine gürültü çıkarırdı bu fabrikalar. Çiftlikler yanaşmalarla, öküzlerle dolup taşardı. Her çiftliğin önü, dev manda arabaları, sarı öküzler, kocaman, ağır kötenlerle mahşerallah!
1949 yılı…
Adananın hayatında büyük değişiklik oldu. Bir traktör akınıdır başladı. Alan alana. Önüne gelen traktöre saldırdı. Beş onunu hiç gereği yokken alanını mı, iki gün içinde yepyeni traktörü çalıştıramayıp parçalayanını mı ararsın… Bir traktör hummasıdır sardı Çukurovayı… Sonra otomobillerle doldu şehir. Eskiden tek tük tentesi bozuk, arkasından bir fabrika kadar duman fışkırtan bozuk otomobiller görürdün bozuk caddelerde.”
***
Aslında; Adana’da belki de ekonominin birinci sıçrama dönemi 1940 yılında Sümerbank’ın Adana’ya yatırımlarıyla başladığını söyleyebiliriz.
Ancak ekonomideki gelişimi 1950’lerde özel sektör ele aldı ve hızlandırdı. Bu gelişim o kadar etkiliydi ki, Kayserili ve Adanalı İş insanları el ele verdi, Akbank’ı kurdu. Adana’nın ticaretine yön veren iş insanları 1951’de Paktaş Pamuk A.Ş, 1952’de Güney Sanayi, 1954’te Akdeniz Mensucat, 1953’de Bossa fabrikalarını kurdu. İş insanları el ele vererek 1950-1962 yılları arasında Adana’yı istihdamının en hızlı geliştiği il yaptı.
Çok çalışan Adanalı üreterek kente değer kattı. Kent ekonomik gelişime paralel olarak sosyal ve kültürel olarak da gelişti.
***
Sonra gerileme başladı.
Teşvik uygulamasının hatalı olması, ekonomik durumun kötüleşmesiyle Adana’da çok sayıda kurum kapandı.
Yakın geçmişte 6. Büyük ekonomi olan Adana, bugün 20. Sıraya doğru geriliyor. İşsizlikte Türkiye’de ilk sıralarda. Mersin Uluslar arası Bölgesel Havalimanının açılmasıyla Adana Havalimanının Kapanması gündemde.
Uluslar arası Bölgesel Havalimanının yanına Uluslar arası fuar alanı yapılacağı açıklanıyor. O fuara katılan firma yakın bölgede yapılacak benzer bir fuara katılmayacağı için Adana TÜYAP Fuar alanının değersizleştirilmesi gündemde. Adana’ya çağ atlatabilecek kadar önemli yatırım olan Ceyhan Enerji İhtisas Bölgesi yıllardır gündeme bile getirilmiyor, bitmesi mucizelere kalmış.
“Ceyhan ve Yumurtalık, Osmaniye’ye bağlanacak mı?” iddiaları var. Doğalgaz başta olmak üzere enerji fiyatları gün gün artıyor. Adanalı iş insanları, yurt içi ve yurt dışı rakipleriyle eşit şartlarda olmadıkları için rekabette zorlanıyor.
***
Adana Ticaret Odası seçimlerinde Başkanlığı Yücel Bayram’a kaptıran Mehmet Şahbaz ile listesinden yönetime giren 7 Yönetim Kurulu Üyesine bakıyorsunuz...
Matbaada basılan ve rakibe verilen oyun bulunduğu pusula arkalı önlü basılmış, olmazmış. Yücel Bayram’ın 2 meclis üyesi varmış, çoğunluk bizdeymiş, bizim istediğimiz olmalıymış, filan.
***
“Topal Ördek” mi yaratmak istiyorsunuz bilemem.
Ama şunu bilirim.
Herkes ektiğini biçer.
Adana Ticaret Odasının kurumsal yapısı şayet başarısız olursa, bu başarısızlığın size yazılacağını unutmayın!
Sizin istikbaliniz için Adana’nın istikbalini riske atmayın.
El ele verin. Kentin ekonomik gelişimi için mücadele edin!
En azından Yaşar Kemal’in anlattığı “Eskiden tentesi bozuk, arkasından bir fabrika kadar duman fışkırtan bozuk otomobiller”i kullanmak için büyük mücadele verenlere saygı için…